Pandora Hearts – recenzja

     Nie bądź niegrzeczny, bo przyjdzie po ciebie wysłannik Otchłani i wciągnie cię do niej! To ciemne i niebezpieczne miejsce, gdzie nikt nie chciałby trafić. Źli ludzie zostają w niej zamknięci na zawsze, nigdy się stamtąd nie wydostaną. Uważaj, bo Otchłań może wciągnąć i ciebie!

      Prawdziwi Dojrzali Czytelnicy narzekają, że na naszym rynku pojawia się coraz więcej skierowanych dla dziewcząt mang, a w nich ładni panowie i śliczna kreska. Mamy jakieś fatałaszki stylizowane na europejskie ubranka sprzed paru wieków, nadprzyrodzone moce i  różne cudeńka tego typu, jedynie z fabułą trochę ciężko, ale przecież tym głupiutkim nastolatkom nie trzeba czegoś więcej, wystarczy, że wieje yaoi na kilometr. Do worka z takimi kolorowymi mangowymi wydmuszkami przez wielu zostaje wrzucona Pandora Hearts, jej ogromna popularność zdaje się jedynie potwierdzać teorię, że to nic ambitnego. A może jednak Prawdziwi Dojrzali Czytelnicy się mylą?

Tytuł: ,,Pandora Hearts"
Autor: Jun Mochizuki

Wydawca polski: Waneko
Wydawca oryginalny: Square Enix

Gatunek: przygodowe, akcja, komedia, fantasy, tajemnica, dramat, nadprzyrodzone
Grupa docelowa: shounen 
Ilość tomów: 24 
Cena okładkowa: 19,99zł (tom 24 – 24,99zł)

     Witajcie w alternatywnym świecie, stylizowanym na dziewiętnastowieczną Europę. Młody Oz Vessalius, dziedzic jednej z najpotężniejszych w kraju rodzin szlacheckich, ma właśnie świętować uroczyście swoje wejście w dorosłość. Podczas ceremonii zjawiają się niezapowiedziani goście – indywidua odziane w szkarłatne płaszcze. Niestety, nie chcą oni po prostu najeść się na koszt gospodarzy. Intruzi informują Oza, że samym swoim istnieniem popełnił ogromny grzech i wtrącają chłopca do innego wymiaru zwanego Otchłanią. W tym spowitym przez mrok świecie Oz poznaje dziewczynę o imieniu Alice, która mówi mu, że jest potężnym Łańcuchem i chce zawrzeć kontrakt. Dziwnej parze udaje się wydostać z Otchłani, jednak nie jest to wcale koniec problemów. Oz z przerażeniem spostrzega, że pod jego nieobecność świat wyraźnie się zmienił, do tego organizacja o nazwie Pandora jest żywo zainteresowana chłopcem i jego nową towarzyszką. Ponadto Alice pragnie odszukać swoje zaginione wspomnienia, a Oz dowiedzieć się, dlaczego został wtrącony do Otchłani, rozpoczynają więc poszukiwania. Tak właśnie zaczyna się epicka wielotomowa historia, która podbiła serca fanów na całym świecie. Nic specjalnego? Tylko na pierwszy rzut oka.

     Napiszę prosto z mostu – największą siłą tej mangi nie są ładni panowie, dziewczynki w sukienkach z koronką, oprawa wizualna czy wątki romantyczne. Pandora Hearts stoi przede wszystkim fabułą, niezwykle złożoną i przemyślaną w najdrobniejszych szczegółach. Nie jest łatwo zachwycić mnie, złą myszę, która przeczytała już wiele mang i książek, ale ta seria po prostu zbiła mnie z moich mysich łapek. Tak wspaniale prowadzona, skomplikowana historia trafia się nawet nie raz na sto, ale o wiele rzadziej. Pierwsze tomy wcale nie zwiastują czegoś niezwykłego, ale powoli fabuła zaczyna się rozkręcać, pojawiają się nowe postacie, wychodzą na jaw tajemnice sprzed lat, wątki zaczynają się splatać w jedno. Mniej więcej w okolicach piętnastego tomu ma miejsce wydarzenie, od którego akcja zaczyna pędzić na łeb na szyję i opowieść staje się wyraźnie mroczniejsza. Nie można oprzeć się wrażeniu, że Jun Mochizuki kocha igrać z czytelnikiem i co rusz zwodzi nas na manowce, prezentuje pozorne odpowiedzi, które zaraz zostają przytłoczone stosem kolejnych zagadek.

 

     Ogromnym atutem mangi są również postacie, a jest ich naprawdę wiele. Z początku najwięcej czasu kradnie dla siebie Oz, który jest całkiem sympatycznym chłopakiem. Nie denerwuje czytelnika swoją nieporadnością czy nadpobudliwością, jak to bywa w przypadku innych protagonistów shounenów, jest zaradny, trochę zadziorny i całkiem inteligentny. Jego Łańcuch, czyli spotkana w Otchłani Alice, to dziewczyna, którą najlepiej określałoby słowo dzika. Dość dziecinne stworzenie, bardzo energiczne, które uwielbia jeść, zwłaszcza na widok mięsa cieknie mu ślinka. Dużą rolę odegra też Gilbert, sługa Oza, postać interesująca, która przejdzie sporą ewolucję. Mamy do czynienia z około dwudziestką ważnych dla fabuły postaci, większość  należy do Pandory, a w oczy najbardziej rzuca się niejaki Xerxes Break, który wpisuje się w schemat knującego potajemnie dziwaka i panienka Sharon, jego towarzyszka, wpisująca się w schemat miłego i dobrze wychowanego dziewczęcia. Taa, chciałoby się, w przypadku tej mangi o żadnych schematach nie może bowiem być mowy. Z biegiem czasu autorka pozwala nam zobaczyć niemal każdą postać z całkiem innej strony, nieustanna walka z przeciwnościami bezlitośnie obnaża wszystkie wady i zalety bohaterów, co powoduje, że są oni bardzo ludzcy, to nie jest świat istot bez skaz. Nie znajdziemy w tej mandze czarno białego podziału na dobro i zło, każdy ma swoje racje, każdy uważa, że postępuje słusznie. W miarę zrzucania przez postacie masek czytelnik powoli traci grunt pod nogami i nie wie, komu kibicować. Interesujące jest, że z biegiem czasu wątki Oza i Alice odchodzą trochę na dalszy plan, a raczej należałoby powiedzieć, że losy innych postaci stają się równie ważne, co ich. Wszyscy bohaterowie ciągle ewoluują, zmieniają się ich poglądy, relacje z inny, spojrzenie na świat.

     Wiecie, co ogromnie denerwuje mnie w mangach? To, że ważne postacie tak rzadko umierają. Czasem niektórzy bohaterowie już kilka razy powinni odejść z tego świata, ale autor nie chce uśmiercać lubianych postaci, no i przecież historia byłaby wtedy zbyt smutna, fani by się obrazili. Pandora Hearts to jedna z nielicznych mang, która nie daje czytelnikowi absolutnie żadnej taryfy ulgowej. Istotni bohaterowie umierają naprawdę, nie ma cudownych wskrzeszeń lub pozbywania się tylko jakiś statystów z dziesiątego planu, ,,bo ktoś musi przy takim poważnym konflikcie w końcu ucierpieć". Tutaj czytelnik nie może być pewny, czy jego ukochanej postaci uda się przeżyć, przy czym trup wcale nie ściele się gęsto, można powiedzieć, że autorce udało się znaleźć złoty środek. Czasem nazywam Jun Mochizuki mistrzynią ars moriendi, ponieważ potrafi ona narysować naprawdę wspaniałą scenę śmierci, w której z osoby wychodzą wszystkie najlepsze i najgorsze cechy. Śmierć ważnej postaci nie pozostaje bez znaczenia dla fabuły, w przypadku Pandora Hearts stanowi wręcz motor napędowy dla innych bohaterów i niesie ze sobą rozliczne konsekwencje. Widać, że nikt tu nie żyje w próżni, ale jest powiązany z innymi w sieci społecznych relacji.

 

     Wielu mangaków robi błąd, osadzając historię w konkretnym miejscu i czasie, przez co nie są w stanie zrobić odpowiedniego researchu. Na tym poległa na przykład Yana Toboso, której nie udało się oddać realiów wiktoriańskiej Anglii, przez co w Kuroshitsuji co rusz natykamy się na różne kwiatki, podobnie w Gosicku autor całkowicie zlekceważył modę epoki. Jun Mochizuki rozsądnie postanowiła osadzić akcję w alternatywnym świecie, co dało jej szersze pole do popisu i pozwoliło uniknąć pomyłek. Pandora ma jednak nieco inne wady, wiele osób zalicza do nich na przykład zbyt cukierkową otoczkę, która kontrastuje z dość mroczną fabułą, jednak jest to według mnie zabieg raczej celowy. Autorka bardzo eksploatuje wątek zależności między panem a sługą, co wielu fankom związków męsko-męskich może dostarczyć natchnienia, a innych czytelników zmęczyć lub odrzucić, jednak fakt faktem, w mandze nigdzie żadne przekroczenie granic miejsca nie ma, wszystko zatrzymuje się na etapie przyjaźni.

      Japończycy mają swoje różne fiksacje, a już zwłaszcza mangacy, wie o tym każdy, kto interesuje się popkulturą Kraju Wschodzącego Słońca. Kiedyś popularny był żart, że jeśli jesteś młodą dziewczyną i spotkasz Japończyka, to powinnaś przedstawić się jako Maria lub Alicja, żeby wywrzeć odpowiednie wrażenie. Istotnie, Alicja w Krainie Czarów cieszy się w Japonii dużym zainteresowaniem i jest bardzo często wykorzystywana jako źródło inspiracji, z lepszym lub gorszym skutkiem. Pandora Hearts zdecydowanie staje na wysokości zadania i czerpie z książek Lewisa Carrolla w ciekawy sposób, nie tak nachalny jak to bywa w przypadku innych serii. Inspirowane uniwersum Alicji są między innymi nazwy Łańcuchów – bytów z Otchłani.

     Każdy, kto choć trochę interesuje się rysunkiem, wie, jak dużego postępu może dokonać artysta na przestrzeni lat. W Internecie popularne są zestawienia obecnych prac z tymi sprzed lat. Pandora Hearts powstawała przez dziewięć lat, co dla mangaki jest naprawdę szmatem czasu. Pierwsze tomy nie zachwycają wspaniałymi rysunkami, kreska jest w nich raczej na przeciętnym poziomie. Na szczęście z każdym kolejnym tomikiem widać, jak rosną umiejętności Jun Mochizuki i Pandorę czyta się coraz przyjemniej. Mangaczka ma tendencje do wypełniania pustych przerwynikowych kadrów czernią, przez co manga zyskuje na klimacie. Warto zwrócić uwagę na stroje postaci, ich projekty są często interesujące. Niestety, wielbiciele dopracowanych teł w stylu prac Taniguchiego nie znajda tu zbyt wiele powodów do zachwytu, jednak widać, że akcja nie dzieje się w próżni i coś w tych kadrach jeszcze jest oprócz błysków i rastrów. Na uwagę za to bez wątpienia zasługują okładki, które są po prostu przepiękne, utrzymane w tym samym stylu, proste, ale jednocześnie zachwycające.

     W obcojęzycznych wydaniach tomiki mają miniaturki obrazków z okładek na grzbietach, przez co seria wspaniale prezentuje się na półce. Niestety, w polskiej wersji tych ozdobników zabrakło i mamy do czynienia z prostymi grzbietami ozdobionymi jedynie wątpliwej urody szarymi paskami. Waneko wyjaśnia, że zrezygnowało z obrazków na grzbietach, bo obawiało się, że w druku mogą wyjść nierówno, ale chyba wolałabym już krzywe ilustracje niż ich całkowity brak. Nasze wydanie do cudownych nie należy, tomiki są w standardowym małym formacie Waneko (tym drugim). Matowa obwoluta sprawdza się świetnie, nie wyobrażam sobie tej mangi w wersji błyszczącej. Pod obwolutą schowane są różne zabawne dodatki, co ciekawe, każdy tomik ma je w innym kolorze, prawdziwa tęcza. W oryginale wiele nazw własnych było w języku angielskim, głównie te pochodzące z Alicji w Krainie Czarów, dlatego polscy wydawcy zdecydowali się na pozostawienie ich w tym języku. Godna podziwu jest terminowość, z jaką wychodziła Pandora Hearts w naszym kraju – czasem zdarzało się nawet, że tomiki pojawiały się przed czasem.

     Pewnie spostrzegliście już, że dla mnie Pandora Hearts jest swego rodzaju fenomenem, mangą, która w zasadzie nie ma praktycznie żadnych słabych punktów, a ewentualne wady, jeśli już się pojawią, nie odbierają przyjemności czytania. To jak uczta dla fana azjatyckiego komiksu, mamy wciągającą, złożoną fabułę, interesujących bohaterów, ciekawy świat, śliczne okładki. Wbrew pozorom Pandora jest mangą dość uniwersalną, może spodobać się czytelnikowi każdej płci i w każdym wieku. W mojej opinii to jedna z najlepszych pozycji, która została wydana w naszym kraju i jestem dumna, że mogę tak dopracowany komiks postawić na półce i z pewnością będę do niego wiele razy wracać, żeby znów wciągnęła mnie mangowa Otchłań.

A na koniec moja ulubiona postać.

Moja ocena:

fabuła: 10/10

bohaterowie: 9/10

grafika: 8/10 
ogólnie: 9,5/10